स्पीकर्सना त्यांच्या डिझाइन, उद्देश आणि वैशिष्ट्यांनुसार विविध श्रेणींमध्ये वर्गीकृत केले जाऊ शकते. येथे काही सामान्य स्पीकर्स वर्गीकरण दिले आहेत:

१. उद्देशानुसार वर्गीकरण:

-होम स्पीकर: स्पीकर, होम थिएटर इत्यादी घरगुती मनोरंजन प्रणालींसाठी डिझाइन केलेले.

-व्यावसायिक/व्यावसायिक वक्ता: स्टुडिओ, बार, कॉन्सर्ट स्थळे इत्यादी व्यावसायिक किंवा व्यावसायिक ठिकाणी वापरले जाते.

-कार हॉर्न: विशेषतः कारसाठी डिझाइन केलेली हॉर्न सिस्टम, कार ऑडिओसाठी वापरली जाते.

२. डिझाइन प्रकारानुसार वर्गीकरण:

-डायनॅमिक स्पीकर्स: पारंपारिक स्पीकर्स म्हणूनही ओळखले जाणारे, ध्वनी निर्माण करण्यासाठी एक किंवा अधिक ड्रायव्हर्स वापरतात आणि बहुतेक ऑडिओ सिस्टममध्ये सामान्यतः आढळतात.

-कॅपेसिटिव्ह हॉर्न: ध्वनी निर्माण करण्यासाठी कॅपेसिटरमधील बदलांचा वापर, सामान्यतः उच्च-फ्रिक्वेन्सी ध्वनी प्रक्रियेसाठी वापरला जातो.

-पायझोइलेक्ट्रिक हॉर्न: ध्वनी निर्माण करण्यासाठी पायझोइलेक्ट्रिक प्रभाव वापरतो, सामान्यतः लहान उपकरणांमध्ये किंवा विशेष अनुप्रयोगांमध्ये वापरला जातो.

३. ध्वनी वारंवारतेनुसार वर्गीकरण:

-सबवूफर: बास फ्रिक्वेन्सीसाठी वापरला जाणारा स्पीकर, सहसा कमी-फ्रिक्वेन्सी ध्वनी प्रभाव वाढविण्यासाठी.

-मध्यम श्रेणीचे स्पीकर: मध्यम वारंवारता श्रेणीतील ध्वनी हाताळते, जे सामान्यतः मानवी आवाज आणि सामान्य वाद्य ध्वनी प्रसारित करण्यासाठी वापरले जाते.

-उच्च आवाजाचा स्पीकर: उच्च-फ्रिक्वेन्सी ऑडिओ रेंजवर प्रक्रिया करणारा, बासरी आणि पियानो नोट्स सारख्या उच्च नोट्स प्रसारित करण्यासाठी वापरला जातो.

४. लेआउटनुसार वर्गीकरण:

-बुकशेल्फ स्पीकर: शेल्फ किंवा टेबलावर ठेवण्यासाठी योग्य असलेला लहान स्पीकर.

-जमिनीवर बसवलेले स्पीकर: सहसा मोठे, जास्त आवाज आउटपुट आणि गुणवत्ता देण्यासाठी जमिनीवर ठेवण्यासाठी डिझाइन केलेले.

-भिंतीवर बसवलेले/छतावरील स्पीकर: भिंती किंवा छतावर बसवण्यासाठी डिझाइन केलेले, जागा वाचवते आणि वेगळे ध्वनी वितरण प्रदान करते.

५. ड्राइव्ह कॉन्फिगरेशननुसार वर्गीकृत:

-सिंगल ड्राइव्ह स्पीकर: फक्त एक ड्राइव्ह युनिट असलेला स्पीकर.

-ड्युअल ड्रायव्हर स्पीकर: अधिक व्यापक ऑडिओ रेंज प्रदान करण्यासाठी बास आणि मिड-रेंज सारखे दोन ड्रायव्हर युनिट्स समाविष्ट आहेत.

-मल्टी ड्रायव्हर स्पीकर: विस्तृत फ्रिक्वेन्सी रेंज कव्हर करण्यासाठी आणि बारीक ध्वनी वितरण प्रदान करण्यासाठी तीन किंवा अधिक ड्रायव्हर युनिट्ससह.

या श्रेणी परस्पर विशेष नाहीत आणि स्पीकर्समध्ये सामान्यतः अनेक वैशिष्ट्ये असतात, म्हणून ते अनेक श्रेणींपैकी एका श्रेणीशी संबंधित असू शकतात. स्पीकर निवडताना, विशिष्ट ऑडिओ आवश्यकता पूर्ण करण्यासाठी त्याची रचना, ध्वनी वैशिष्ट्ये आणि लागू वातावरण विचारात घेणे आवश्यक आहे.

केटीव्हीसाठी १०-इंच/१२-इंच प्रोफेशनल स्पीकर/फुल रेंज स्पीकर/स्पीकर

हॉर्नचे अधिक ज्ञान:

१. शिंगाची रचना:

-ड्रायव्हर युनिट: ध्वनी निर्माण करण्यासाठी जबाबदार असलेले डायाफ्राम, व्हॉइस कॉइल, चुंबक आणि व्हायब्रेटर यांचा समावेश आहे.

-बॉक्स डिझाइन: वेगवेगळ्या बॉक्स डिझाइनचा ध्वनी प्रतिसाद आणि गुणवत्तेवर लक्षणीय परिणाम होतो. सामान्य डिझाइनमध्ये बंद, लोड माउंटेड, रिफ्लेक्टिव्ह आणि पॅसिव्ह रेडिएटर्स समाविष्ट असतात.

२. ऑडिओ वैशिष्ट्ये:

-फ्रिक्वेन्सी रिस्पॉन्स: वेगवेगळ्या फ्रिक्वेन्सीवर स्पीकरची आउटपुट क्षमता वर्णन करते. फ्लॅट फ्रिक्वेन्सी रिस्पॉन्स म्हणजे स्पीकर अधिक अचूकपणे ध्वनी प्रसारित करू शकतो.

-संवेदनशीलता: विशिष्ट पॉवर लेव्हलवर स्पीकरद्वारे निर्माण होणाऱ्या आवाजाचा संदर्भ देते. उच्च संवेदनशीलता असलेले स्पीकर कमी पॉवर लेव्हलवर मोठा आवाज निर्माण करू शकतात.

३. ध्वनी स्थानिकीकरण आणि पृथक्करण:

-दिशानिर्देशक वैशिष्ट्ये: वेगवेगळ्या प्रकारच्या स्पीकर्समध्ये वेगवेगळी ध्वनीदिशानिर्देशक वैशिष्ट्ये असतात. उदाहरणार्थ, मजबूत दिशानिर्देशकता असलेले स्पीकर्स ध्वनी प्रसाराची दिशा अधिक अचूकपणे नियंत्रित करू शकतात.

-ध्वनी पृथक्करण: काही प्रगत स्पीकर सिस्टीम वेगवेगळ्या फ्रिक्वेन्सीचे ध्वनी अधिक चांगल्या प्रकारे वेगळे करू शकतात, ज्यामुळे ऑडिओ अधिक स्पष्ट आणि वास्तववादी बनतो.

४. स्पीकर पेअरिंग आणि कॉन्फिगरेशन:

-ध्वनिक जुळणी: इष्टतम परिणाम साध्य करण्यासाठी वेगवेगळ्या प्रकारच्या स्पीकर्सना योग्य जुळणी आवश्यक असते. यामध्ये हॉर्नची निवड आणि व्यवस्था समाविष्ट असते.

-मल्टी-चॅनेल सिस्टम: अधिक वास्तववादी ऑडिओ वातावरण तयार करण्यासाठी मल्टी-चॅनेल सिस्टममध्ये प्रत्येक स्पीकरचे कॉन्फिगरेशन आणि स्थान खूप महत्वाचे आहे.

५. हॉर्न ब्रँड आणि मॉडेल:

-बाजारात अनेक प्रसिद्ध स्पीकर ब्रँड आहेत, प्रत्येकाची स्वतःची वैशिष्ट्ये आणि ध्वनिक संकल्पना आहेत.

-वेगवेगळ्या मॉडेल्स आणि मालिकांमध्ये वेगवेगळी ध्वनी वैशिष्ट्ये आणि अनुप्रयोग परिस्थिती असतात, म्हणून तुमच्या गरजेनुसार स्पीकर निवडणे खूप महत्वाचे आहे.

६. पर्यावरणीय घटक:

-स्पीकर वेगवेगळ्या वातावरणात वेगवेगळे ध्वनी प्रभाव निर्माण करतो. खोलीचा आकार, आकार आणि भिंतीवरील साहित्य हे सर्व ध्वनीचे परावर्तन आणि शोषण प्रभावित करू शकतात.

७. स्पीकर लेआउट आणि प्लेसमेंट:

- स्पीकर्सची जागा आणि लेआउट ऑप्टिमायझेशन केल्याने ध्वनीचे वितरण आणि संतुलन सुधारू शकते, इष्टतम परिणाम साध्य करण्यासाठी अनेकदा समायोजन आणि चाचणीची आवश्यकता असते.

हे ज्ञान मुद्दे स्पीकर्सची वैशिष्ट्ये, प्रकार आणि वापर याबद्दल अधिक व्यापक समज मिळविण्यास मदत करतात, जेणेकरून विशिष्ट ऑडिओ गरजा आणि प्राधान्ये पूर्ण करण्यासाठी ऑडिओ सिस्टमची निवड आणि ऑप्टिमाइझ करणे शक्य होईल.